Negatief zelfbeeld en depressie

 

Depressie komt vaak voor in combinatie met negatief zelfbeeld. Wat is een goede volgorde in de behandeling? Eerst de depressie of eerst het negatieve zelfbeeld?

Negatief over jezelf denken is een symptoom van depressie, het hoort er jammer genoeg bij.

Een negatief zelfbeeldis  een kwetsbaarheidsfactor voor het ontwikkelen en in stand blijven van depressie. Mensen die een negatief zelfbeeld hebben, lopen een grotere kans een depressie te ontwikkelen.

Een negatief zelfbeeld betekent een slechte prognose voor de behandeling van een depressie. Mensen met een depressie en een negatief zelfbeeld profiteren in de regel minder van een depressiebehandeling als niet ook het zelfbeeld aangepakt wordt.

Overigens hebben niet alle cliënten met een depressie een negatief zelfbeeld.

Vraag dus goed uit of de cliënt vóór de depressie begon al een negatief zelfbeeld had.

Is dat niet het geval, dan zou ik de depressie volgens de multidisciplinaire richtlijnen behandelen. Het negatieve denken over zichzelf zal met het opklaren van de depressie verminderen of verdwijnen.

Was er vóór de depressie begon al sprake van een negatief zelfbeeld, dan zou ik letten op het niveau van activiteit.

 

Is de cliënt niet meer actief, werkt hij niet meer, trekt hij zich terug, dan zou ik beginnen met de eerste stap uit het depressieprotocol: activeren. Eerst meer dingen doen waar de cliënt nog wat aardigheid in heeft, om daarna ook weer een aantal (deel)taken op zich te nemen die horen bij zijn rollen en functies. Daarbij kan het witboek goede diensten bewijzen. Leg de cliënt uit dat als hij die negatieve bril die bij de depressie hoort blijft dragen, hij snel weer zal stoppen met zijn inspanningen. Belangrijk is dat hij zichzelf bekrachtigt voor kleine stapjes in de goede richting. Die kan hij nog eens extra voor het voetlicht brengen door ze in een witboek te noteren en regelmatig door te lezen. Het couperen van censuur, die er ongetwijfeld veel is, maakt deze interventie krachtiger. Wijs de cliënt erop dat hij positieve notities en uitspraken teniet doet door er iets negatiefs aan toe te voegen. En laat hem de uitspraken net zo lang herhalen totdat hij het ook zonder negatieve toevoegingen kan en dan ook eindelijk kan gaan voelen: ja, dit is goed van mij.

 

Was er voor de depressie begon al sprake van een negatief zelfbeeld, maar is de cliënt nog wel actief, dan zou je kunnen beginnen met uitleg over het zelfbeeld en wat dat doet met zijn blik op de wereld, om daarna een aantal sessies uitsluitend aan het zelfbeeld te werken. Je kunt de cliënt stimuleren om buiten de sessies te werken uit het boek Negatief zelfbeeld, dat scheelt in het aantal sessies dat nodig is. In de sessies neem je de thuis uitgevoerde opdrachten en oefeningen door om te zien of de cliënt het echt goed doet, d.w.z. zonder die hinderlijke ja, maren. Die vragen toch wel even de volle aandacht. Daarna kunnen de sessie aan de twee onderwerpen besteed worden: het negatieve zelfbeeld en de depressie.