Negatief zelfbeeld en ADHD
‘Rick is een goede leerling maar een heel vervelend jongetje’
(rapport basisschool)
ADHD -even kort door de bocht- houdt in: een korte aandachtsspanne, snel afgeleid, verminderde concentratie en druk gedrag. De ontwikkeling van een negatief zelfbeeld ligt voor de hand.
Veel kritiek
De volwassene met ADHD, die nu in je spreekkamer zit, heeft al een lange geschiedenis van kritiek en correcties door ouders, leerkrachten, leeftijdgenoten, en later ook de partner, achter de rug. Hij is al ik weet niet hoe vaak afgewezen of buitengesloten.
Faalervaringen
Door de geringe aandacht en de moeite die hij heeft met plannen en organiseren, kreeg je cliënt als kind de dingen die hij moest doen (of die hij zelf wilde) vaak niet voor elkaar. Hij heeft een heel archief aan faalervaringen gevuld.
Negatief schema
Al vroeg heeft hij daaruit de conclusie getrokken 'ik kan het niet' of 'ik ben dom' of 'ze moeten me niet'. Veel zelfvertrouwen kon hij dus niet opbouwen. Huiswerk en andere taken riepen spanning op en een pessimistische kijk op eigen kunnen. Op den duur nam de motivatie om zich nog ergens voor in te zetten af, omdat het toch zou mislukken. Bij sommigen dan, want anderen gooiden er juist een schepje bovenop.
Negatieve emoties en onhandige coping
Het negatieve zelfbeeld brengt pinlijke emoties met zich mee. In het geval van een cliënt met ADHD: verdriet, schuld, schaamte en (verlatings)angst. Om deze emoties niet te voelen kiezen deze cliënten voor coping waarvan ze pas op de lange termijn de nadelen voelen. Ze vermijden (vaak gezien als een gebrek aan discipline), passen zich in extreme mate aan de ander aan, gaan alsmaar door, zijn streng voor zichzelf of gaan uit contact (onthechten).